Pano onderzoekt: Bestemming uitbuiting

Op woensdag 19 november om 21.25 uur op VRT 1, in de app van VRT NWS en vanaf 17 uur op VRT MAX

Maandag 17 november 2025 - Arbeidsdetachering: hoewel bedoeld om het Europese vrije verkeer van diensten te bevorderen, en perfect wettelijk als het goed wordt toegepast, is vaak een broeihaard voor sociale fraude, uitbuiting en criminele netwerken. Voor bedrijven is het vaak kiezen tussen de cholera en de pest. Als ze meestappen in een verhaal van detachering, dreigen ze de controle te verliezen. Maar als ze dat niet doen, vinden ze maar moeilijk geschikt personeel en worden ze minder concurrentieel.

Pano-journalisten van VRT NWS Stef Meerbergen en Fabian Lefevere onderzoeken hoe zogenaamde 'postbusbedrijven' in landen als Slovenië en Portugal werknemers van buiten de EU via België doorsluizen, waarbij lonen tot ver onder het Belgische minimum worden afgeroomd, en huisvesting gebeurt tegen woekerprijzen. Het gerecht trekt fel van leer. "Ik kan beamen dat we soms in een soort cowboyland zitten", zegt de arbeidsauditeur voor Oost- en West-Vlaanderen, Filiep De Ketelaere. Volgens Sybille Boucquey van het Brusselse arbeidsauditoraat kunnen criminelen gerust het risico nemen om te frauderen. “Dat kunnen ze, ja”.

Voor ons onderzoek spreken met verschillende slachtoffers, die met valse beloften over een "Belgisch loon" naar ons land werd gelokt, om ter plaatse te ontdekken dat ze ver onder het minimumloon werden betaald. Of neem het schrijnend verhaal van S., die na een bijzonder ernstig arbeidsongeval halfdood uit het ziekenhuis werd ontvoerd om te voorkomen dat zijn werkgever de aansprakelijkheid en verzekeringskosten zou moeten dragen. Slachtoffers zijn met bijzonder veel, de inbreukpercentages zijn torenhoog, dat stelt de ploeg ook vast als ze een controles van de sociale inspectie kunnen filmen.

Reportage: Stef Meerbergen en Fabian Lefevere

Eindredactie: Pascal Seynhaeve en Mario Mertens